Нүүдэл гэж яг юу юм бэ? Нүүх, нүүдэл хийх. Дэлхий дээр ганц Монгол үндэстэн нүүдэг үү? нүүгээд тэгээд яаг хаанаас хаа хүрсэн гэж.
Нүүдэл гээд ярих юм бол Монголчуудын нүүснээс ч хол газар нүүсэн, нүүдэг улс үндэстэн зөндөө.
Жишээ нь Европ тивээс Америк тив хүртэл 6,725 км буюу Протугаль, Испани, Голланд, Ирланд гэх үндэстэнүүд нүүж олон жил байлдасны эцэст нэгдсэн Америк улсыг байгуулсан.

Өмнөд Араб улсад ард иргэд халуун дулаанаас холдож улирал бүр нүүж байдаг.

Америкын Индайнчууд ч дэлхийн хойд туулиар таран нүүж суусан байдаг.
Дэлхий дээр яг одоо хэдэн сая хүмүүс нэг газраас нөгөө газар нүүж үргэлж амьдарсаар л байгаа.

Монголчууд тэгвэл мал сүрэг, гэрээ ачаад жил бүр баруун талаас зүүн чиглэлд 1000, 1000км нүүгээд байдаг уу?
Малчид нь жилд 200 км хол газар нүүж байдаг хүн ардтай ямар аймаг байна вэ?

Нүүдэл чинь гэдэг нь буруу ойлголтоор хэрэглэгдсэн буруу ойлголт юм.

Энэ дэлхийд дээр үед том том үлэг гүрвэлийн орон байсан, том хэмжээний солиртой мөргөлдөж байсан, ус мөсөн галав үйлж байсан гэдэг.
Тэгвэл хүн анх Монголын Алтайн их уулсын дунд үүссэн ч гэж ярьдаг. Алтайн уулсад сармагчин байх боломжтой гэж үү?
 
Ангараг гариг дээр хүн амьдарч байсан ч байж магадгүй эх сурвалжууд олдож эхэлсэн.

Харин тэгвэл Ангараг гариг сөнсөх үед /одоо угаас сөнөчихсөн байгаа/ Ангараг гаригаас Дэлхий хооронд нүүдэл хийж чадсан хүмүүс Монголчуудын бүр эртний өвөг дээдэс юм.
Монголчуудын нүүдлийн соёл гээд байгаа нь Нэүритийн суу иэ эл гэж хэлэгдэж байсан нь хожим энэ талын мэдлэг муугаасаа болж малчид нүүж явж байдаг юм байна гээд нүүдлийн соёлын хэлээд байгаа юм байна гэж ойлгох болсон. Дэлхий дээр нүүж суудаг хэдэн арван үндэстэн байдаг нь Монголчуудаас хол нүүдэг. Гэтэл яагаад Монголчуудыг онцлоод байгаа юм бэ?

Энэ сансар огторгуйн насны хязгаар гагцхүү хүний үүсэлийн настай адилхан биш Хүмүүс энэ дэлхийд үүсэх, ирэхээс өмнөө хэдэн тэрбум жилийн настай ч байж мэдэх ёртөнц юм.

Тэгэхээд бидний одоо яриад байгаа нүүдлийн соёл гэдэг бүх үндэстэнд байдаг амьдрах арга хэлбэр юм.
Харин гариг хооронд нүүх чадсан том боловсрол чадварыг нэүритийн суу иэ эл гэдэг байх нь.